تأثیر تهدیدات ترامپ و سیاست‌های اقتصادی او بر بازارهای مالی جهانی

علیرضا قیومی

16

مقدمه:

در سال های اخیر، به ویژه در ۲۰۲۵، سیاست های اقتصادی و تهدیدات تجاری دونالد ترامپ مثل طوفان ترنادویی در آسمان سیاست های اقتصادی آمریکا پیچیده و بازارهای مالی جهان را در گرداب خودش کشیده است. موج این تحولات از نوسانات شدید قیمت طلا و نفت گرفته تا سقوط و صعود دیوانه وار سهام و ارز، همه چیز را زیر و رو کرده. در این مقاله، دقیق تر به این طوفان تجاری می پردازیم و بررسی می کنیم که چطور تصمیمات ترامپ، مثل یک پیچش داستانی غیرمنتظره، می تواند آینده اقتصاد جهانی را تغییر دهد و این بازی را به نقطه ای برساند که هیچ کس انتظارش را ندارد.

1- تاثیر تهدیدات ترامپ بر بازار طلا:

طلا به عنوان یکی از مهم ترین دارایی های امن در شرایط بحران و بی ثباتی اقتصادی شناخته می شود. زمانی که تهدیدات تجاری ترامپ شدت گرفت و روابط تجاری ایالات متحده با کشورهای دیگر مانند چین و ایران دچار تنش شد، قیمت طلا به شدت افزایش یافت. به ویژه پس از افزایش تنش ها در خاورمیانه و تهدیدات ترامپ علیه ایران، سرمایه گذاران به سمت طلا هجوم آوردند. در واقع، سرمایه گذاران به دنبال پناه بردن به دارایی های امن در برابر ریسک های اقتصادی و سیاسی بودند.

تحلیلگران اقتصادی مانند جیم راجرز، سرمایه گذار و نویسنده مشهور، معتقدند که نوسانات شدید بازارهای مالی در پی جنگ های تجاری و تهدیدات ترامپ باعث شده که طلا به گزینه ای جذاب تبدیل شود. راجرز اشاره می کند که طلا در مواقع بحران اقتصادی و بی ثباتی سیاسی از قدرت مقاومت برخوردار است، به ویژه وقتی که سرمایه گذاران در بازارهای سهام نگران هستند.

در ماه های اخیر، قیمت طلا از مرز ۳,۰۰۰ دلار عبور کرد و در بعضی مواقع به ۳,۱۵۰ دلار هم رسید و در روزهای گذشته 3 آوریل شاهد قیمت 3165 دلار  طلا هم بودیم. این افزایش به طور مستقیم تحت تاثیر تهدیدات نظامی ترامپ و تحریم ها علیه کشورهای مختلف بوده است. همچنین، سیاست های ترامپ که باعث افزایش تعرفه ها و تضعیف روابط تجاری با بسیاری از کشورهای جهان شد، باعث شد که سرمایه گذاران بیشتر به طلا به عنوان یک ابزار ایمن توجه کنند.

2- تاثیرات تهدیدات ترامپ بر بازار نفت:

بازار نفت هم از این قضیه مستنثنی نبوده و به شدت تحت تاثیر تحولات سیاسی و تهدیدات ترامپ قرار گرفت. در پی تصمیمات ترامپ برای اعمال تعرفه های سنگین بر واردات از چین و اعمال فشار اقتصادی بر کشورهای نفت خیز مانند ایران، قیمت نفت با نوسانات شدیدی مواجه شد. تهدیدات ترامپ برای اقدامات نظامی در منطقه خاورمیانه و به ویژه ایران، باعث شد که عرضه نفت با مشکلاتی مواجه شود و قیمت آن به طور موقت افزایش یابد.

در سال 2025، قیمت نفت با نوسانات شدید مواجه شد. ترامپ از سیاست فشار حداکثری بر ایران استفاده کرد. علاوه بر این، ترامپ همچنین تصمیم به افزایش تولید نفت شیل در ایالات متحده گرفت که باعث افزایش عرضه نفت جهانی شد. این تناقض ها در سیاست های نفتی ترامپ باعث شد که بازار نفت با نوسانات شدید روبه رو شود و این تأثیر مستقیمی بر قیمت نفت داشت.

ژئوپولیتیک منطقه ای و نظرات کارشناسان در این زمینه مانند ایلیا بیلانی، تحلیلگر ژئوپولیتیک، تأکید می کنند که اقدامات ترامپ به ویژه در خاورمیانه به ایجاد تنش های بیشتر در بازار نفت منجر شده است. بیلانی می گوید که تداوم بحران های سیاسی در خاورمیانه و سیاست های ترامپ در قبال ایران می تواند در درازمدت به بی ثباتی بیشتر بازار نفت و افزایش قیمت ها منجر شود.

3- تاثیر تهدیدات ترامپ بر بازار سهام:

یکی از مهم ترین و گسترده ترین تأثیرات تهدیدات ترامپ بر بازارهای مالی، کاهش شاخص های بورس جهانی بود. تصمیمات ترامپ در خصوص جنگ های تجاری، تعرفه ها و اعمال تحریم ها، باعث ایجاد عدم اطمینان در بازارهای سهام شد. بسیاری از شرکت های بزرگ که وابسته به بازارهای جهانی بودند، از افزایش تعرفه ها و تحریم ها آسیب دیدند.

طبق تحلیل های اقتصادی، کارشناسان اعتقاد دارند که این نوسانات نه تنها بر شاخص های بورس ایالات متحده، بلکه بر بورس های جهانی نیز تاثیرگذار بوده است. به ویژه زمانی که ترامپ به طور ناگهانی اعلام کرد که تعرفه های جدیدی بر کالاهای چینی اعمال خواهد شد، سرمایه گذاران در بازارهای سهام به شدت نگران شدند و شروع به فروش سهام کردند که این امر باعث افت شدید شاخص های بورس در سراسر جهان شد. تحلیلگرانی مانند استیون راسل از موسسه J.P. Morgan پیش بینی کرده اند که این نوسانات ممکن است تا پایان سال ۲۰۲۵ ادامه داشته باشد، مگر اینکه سیاست های تجاری ترامپ تغییر کند یا توافقات جدیدی میان آمریکا و کشورهای تحت تأثیر تعرفه ها صورت گیرد.

4- تاثیر تهدیدات ترامپ بر بازار ارز:

بازار ارز نیز تحت تاثیر سیاست های ترامپ قرار داشت. به ویژه، تهدیدات او باعث شد که ارزش دلار آمریکا در برابر بسیاری از ارزهای جهانی نوسانات زیادی را تجربه کند. برخی دیگر از تحلیلگران اقتصادی پیش بینی کردند که سیاست های ترامپ ممکن است منجر به کاهش ارزش دلار شود، به ویژه در برابر ارزهای مهمی مانند یورو و یوان چین.

بر اساس پیش بینی های اقتصادی، تحلیلگرانی مانند جفری گاندل، رئیس تحقیقات جهانی در بانک مورگان استنلی، اشاره دارند که سیاست های تجاری ترامپ می تواند در بلندمدت منجر به تضعیف دلار در برابر ارزهای کلیدی دیگر شود. افزایش تنش ها با چین و کشورهای اروپایی می تواند باعث کاهش اعتماد جهانی به دلار گردد.​

در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۲۵،به عینه دیدم که شاخص دلار آمریکا (DXY) با کاهش ۲٪ به سطح ۱۰۱.۴۱ رسید که این بیشترین افت یک روزه در بیش از دو سال گذشته بود. ​

علاوه بر این، افزایش قیمت نفت و طلا نیز بر ارزهای مرتبط با این کالاها تأثیر گذاشته و باعث نوسانات ارزی در کشورهای مختلف شده است.​

5- تاثیرات کلی تهدیدات ترامپ بر اقتصاد جهانی:

تحلیلگران اقتصادی در کل معتقدند که تهدیدات ترامپ و سیاست های او در زمینه جنگ های تجاری و تحریم ها باعث به وجود آمدن یک بحران اقتصادی جهانی شده است. بازارهای مالی به شدت از این تنش ها آسیب دیدند و بسیاری از کشورها با کاهش رشد اقتصادی روبه رو شدند. به ویژه، کشورهای در حال توسعه که وابسته به تجارت بین المللی بودند، از این بحران اقتصادی آسیب بیشتری دیدند.

نظریه پردازان اقتصادی همچون نائومی کلاین، نویسنده و محقق مشهور، معتقد است که سیاست های ترامپ در زمینه تجارت و تحریم ها، به ویژه در قبال کشورهای نفت خیز و چین، باعث ایجاد نوسانات شدید در بازارهای جهانی و کاهش اعتماد عمومی به سیاست های اقتصادی آمریکا شده است. این بحران ها همچنین می توانند باعث افزایش فقر و نابرابری در کشورهای در حال توسعه شوند.

علاوه بر این، نوسانات بازارهای مالی و تغییرات قیمت نفت و طلا تأثیرات مستقیمی بر صنایع مختلف مانند خودروسازی، حمل ونقل و کشاورزی داشت. شرکت ها و مصرف کنندگان با افزایش هزینه ها و بی ثباتی در قیمت ها مواجه شدند که این امر باعث کاهش اعتماد عمومی به بازارهای مالی شد.

در روزهای اخیر، دونالد ترامپ دوباره با یک سری تعرفه های جدید به میدان آمده، انگار که در یک فیلم هیجان انگیز اقتصادی نقش اول رو بازی می کنه! این تصمیمات به شدت روی بازارهای جهانی تأثیر گذاشته و به نظر می رسه که در سال 2025، اقتصاد دنیا در حال تماشای یک سریال پر از پیچ وخم های ناگهانی و بحرانیه. هر روز یه سکانس جدید داریم، و مثل همیشه، هیچ کس نمی دونه پایان بندی چطور خواهد بود!

تعرفه پایه ۱۰٪ بر تمامی کالاهای وارداتی به ایالات متحده، که از تاریخ ۵ آوریل ۲۰۲۵ اجرایی می شود. ​

تعرفه های متقابل بر کشورهای دارای کسری تجاری بالا با آمریکا:

چین: اعمال تعرفه ۳۴٪ جدید علاوه بر ۲۰٪ قبلی، که مجموع تعرفه ها را به ۵۴٪ می رساند. ​

اتحادیه اروپا، هند، ژاپن، کره جنوبی، ویتنام، تایوان، سری لانکا، و کامبوج: اعمال تعرفه هایی بین ۲۰٪ تا ۴۹٪. ​

تعرفه ۲۵٪ بر تمامی خودروهای وارداتی. ​

واکنش کشورهای متأثر:

چین: پکن این اقدامات را به عنوان تجدید جنگ تجاری تعبیر کرده و تعرفه های متقابلی بر صادرات آمریکا اعمال کرده است. ​

اتحادیه اروپا: رهبران اتحادیه اروپا این تعرفه ها را محکوم کرده و تهدید به اقدامات تلافی جویانه کرده اند. ​

کانادا: نخست وزیر جاستین ترودو این تعرفه ها را "ناعادلانه" خوانده و اعلام کرده است که کانادا تعرفه های متقابلی بر کالاهای آمریکایی اعمال خواهد کرد. ​

پیش بینی رکود اقتصادی:

اقتصاددان ها مثل قهرمان های یک فیلم اکشن هشدار می دهند که تصمیمات ترامپ ممکنه مثل یک انفجار بزرگ در اقتصاد جهانی عمل کنه! کاهش رشد اقتصادی و افزایش تورم، درست مثل یک فاجعه در سکانس های آخر یک فیلم پرتنش شده. بازارهای مالی هم به شدت واکنش نشون دادن،، سیاست های ترامپ، در ظاهر، تصمیمات پیچیده و محاسبه شده ای هستند، اما در دلش یک تورم عظیم و رشد اقتصادی متوقف شده نهفته است، شبیه به حرکات ناپیدا و کشنده ای که در پس زمینه فیلم های کوبریک رخ می دهند. بازارهای مالی این تصمیمات رو با آرامش غیرمنتظره ای واکنش نشون میدن، درست مثل جایی که در یک قاب درخشان، همه چیز سرجای خودش قرار داره، اما درونش چیزی به شدت در حال فروپاشیه.

نتیجه گیری:

در نهایت، تهدیدات ترامپ و سیاست های اقتصادی او تأثیرات گسترده ای بر بازارهای مالی جهانی داشته است. از افزایش قیمت طلا و نفت تا کاهش ارزش سهام و ارز، همه این تغییرات نشان دهنده بی ثباتی اقتصادی ناشی از سیاست های ترامپ هستند. به ویژه در شرایطی که اقتصاد جهانی به طور فزاینده ای به هم متصل شده است، اقدامات ترامپ به عنوان یک عامل تأثیرگذار در بحران های اقتصادی جهانی ظاهر شده است.

دونالد ترامپ با اعمال تعرفه های جدید، هدف حمایت از تولیدکنندگان داخلی آمریکا و کاهش کسری تجاری را دنبال می کند. این سیاست ها منجر به افزایش هزینه های واردات شده و قیمت کالاها را برای مصرف کنندگان آمریکایی بالا می برد، که می تواند باعث کاهش قدرت خرید و افزایش تورم شود. در سطح جهانی، این اقدامات به تنش های تجاری دامن زده و احتمال وقوع رکود اقتصادی را افزایش داده است؛ به طوری که تحلیلگران جی پی مورگان انگار که پیش بینی یک پایان تلخ را کرده باشند احتمال رکود جهانی را از ۴۰٪ به ۶۰٪ افزایش داده اند. همچنین در این میان، بازارهای مالی مثل یک نبرد خونین در وال استریت واکنش منفی نشان داده اند ؛ به عنوان مثال، شاخص داوجونز در روز پنجشنبه، ۳ آوریل ۲۰۲۵ نزدیک به ۱٬۷۰۰ واحد (معادل ۴٪)  افت کرد که بدترین عملکرد از سال ۲۰۲۰ تاکنون بوده است.

حالا همه، از سرمایه گذاران گرفته تا شرکت ها و دولت ها، مثل شخصیت های یک تریلر پرتعلیق، با دقت تحولات را رصد می کنند و به دنبال راهی برای حفظ دارایی ها و نجات اقتصادهایشان از این طوفان غیرمنتظره هستند.


نویسنده: سید علیرضا قیومی
کارشناس ارشد علوم ارتباطات و رسانه - تحلیل گر بازارهای مالی